Hội chứng ruột kích thích là gì ? nguyên nhân và cách điều trị

Hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable bowel syndrome) hay còn gọi là Viêm đại tràng co thắt đó là các rối loạn chức năng của đại tràng, tái đi tái lại nhiều lần mà người bệnh đi khám, làm các xét nghiệm nhưng đều không thấy bất kỳ một tổn thương thực thể nào về giải phẩu, tổ chức học cũng như sinh hóa ở ruột.IBS thường gặp ở tuổi thanh niên và trung niên, tỷ lệ mắc bệnh cao nhất từ 18-30 tuổi, giảm sau tuổi 50, nữ giới mắc bệnh nhiều hơn nam giới tỷ lệ 2:1. Những người có trình độ học vấn cao, học sinh, cán bộ tỷ lệ mắc bệnh cao hơn so với công nhân, nông dân, thành thị mắc bệnh nhiều hơn ở nông thôn…

Hội chứng ruột kích thích là gì?

hội chứng ruột kích thích là hiện tượng ruột bị rối loạn chức năng, tái đi tái lại nhiều lần mà thường người bị bệnh đi khám khi xét nghiệm đều không thể tìm ra được các tổn thương về các giải phẫu cũng như tổ chức sinh hóa ở ruột . Tại  Việt Nam, hội chứng ruột kích thích còn được biết đến với tên gọi viêm đại tràng co thắt, viêm đại tràng chức năng hoặc viêm đại tràng mãn tính. Đây là một trong những bệnh đường ruột phổ biến nhất với tỷ lệ mắc từ 5-20% dân số, tuỳ thuộc vào vùng dân cư. Hội chứng này lành tính, tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại có tác động lớn ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Hội chứng ruột kích thích là một hội chứng rối loạn ở ruột già có thể gây đau bụng kèm táo bón hoặc tiêu chảy.

Thức ăn trong đường tiêu hóa đi từ ruột non đến ruột già. Chức năng chính của ruột già là hấp thụ nước và đẩy phân ra nhờ các nhu động ruột. Ở những người mắc bệnh hội chứng ruột kích thích, nhu động ruột do cơ co thắt sẽ diễn ra bất thường. Cơ co thắt quá mức sẽ gây tiêu chảy. Ngược lại, cơ co thắt chậm hoặc ít sẽ dẫn đến táo bón. Nhu động ruột không liên tục và bất thường có thể gây đau bụng hoặc cảm giác muốn đi ngoài ngay lập tức.

– bao gồm một nhóm rối loạn chức năng đường tiêu hóa mãn tính,,hay tái phát

– không có rối loạn về cấu trúc và sinh hóa

– được gọi dưới nhiều danh từ khác nhau như hội chứng đại tràng kích thích ,bệnh đại tràng

co thắt,bệnh đại tràng chức năng….

CHẨN ĐOÁN HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH

 1/Triệu chứng tại đường Tiêu hóa: Tiêu chuẩn ROME IV

* Triệu chứng đau bụng hoặc khó chịu vùng bụng ít nhất 1 ngày mỗi tuần, trong 3 tháng    qua,,phối hợp với 2 hoặc 3 các triệu chứng sau :

– Giảm khi đi cầu

– Kết hợp với thay đổi số lần đi cầu

– Thay đổi hình dạng phân

  2/ Các triệu chứng ngoài đường tiêu hóa: Có thể gặp

• Tiết niệu: tiểu khó,tiểu gấp
• Phụ khoa: rối loạn kinh nguyệt
• Cơ : đau cơ,đau lưng
• Thần kinh-cảm giác: nhức đầu,dị cảm ,mất ngũ,rối loạn vị giác,trầm cảm
• Tim mạch:mệt mỏi ,hồi hộp,đau ngực ,nóng bừng mặt,chóng mặt
• Hô hấp: hen phế quản

3/ Phân loại hội chứng ruột kích thích:

*Thể táo bón (IBS-C) :Đi tiêu ít hơn 3 lần/1 tuần ,phân cứng,phải gắng sức rặn khi đi tiêu

*Thể tiêu chảy: ( IBS-D) đi tiêu trên 3 lần/ngày,phân nhão hoặc nhiều nước ,không nín         được khi  muốn đi tiêu

* Thể hổn hợp (IBS-M)  Táo bón xen lẫn tiêu chảy

*Thể không phân loại được : Bất thường phân không đủ đáp ứng  các tiêu chuẩn trên

4/Chẩn đoán phân biệt: Loại trừ các nguyên nhân thực thể

*Phát hiện các triệu chứng báo động :

+Triệu chứng mới xảy ra ở BN trên 50 tuổi

+Chán ăn,sụt cân nhiều,thiếu máu

+Sốt,tăng VS,tăng bạch cầu

+Tiêu có đàm nhầy,máu ,tiêu phân dẹt nhỏ

+Tiền sử gia đình có bị ung thư đại tràng

• Cận Lâm sàng :

• Khám Lâm sàng: Khám bụng,thăm trực tràng
• XN: Công thức máu,VS ,đường huyết,các dấu ấn ung thư ,xn phân

Các nhà khoa học vẫn chưa đưa ra kết luận về nguyên nhân chính xác gây nên hội chứng ruột kích thích. Nhưng rất nhiều yếu tố liên quan mật thiết đến bệnh đã được xác định:

Thứ nhất : tress: trạng thái căng thẳng thần kinh do suy nghĩ, lo âu quá nhiều khiến các triệu chứng xuất hiện hoặc biểu hiện nặng hơn.

Thứ hai: Thực phẩm: hội chứng ruột kích thích có thể xuất hiện khi ăn một số thực phẩm nhất định. Điều này tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người.

thứ ba: Nhiễm khuẩn đường tiêu hoá.

thứ tư:Tác dụng phụ khi sử dụng kháng sinh.

thứ năm:Sự thay đổi nồng độ hormone trong chu kỳ kinh nguyệt.

thứ sáu: Yếu tố di truyền.

Đối tượng nguy cơ bệnh Hội chứng ruột kích thích